![](/media/lib/468/n-langsaks01-c74ad00bb12c9508636934979fbd1f99.jpg)
We Wdeckim Parku Krajobrazowym znaleziono rzadki 1200-letni nóż bojowy
24 sierpnia 2021, 09:25We Wdeckim Parku Krajobrazowym (woj. kujawsko-pomorskie) odkryto najprawdopodobniej rzadki nóż bojowy, który pochodzi ze Skandynawii i ma ponad 1200 lat. Wiosną archeolodzy szukali w okolicach Gródka śladów bitwy sprzed ponad 900 lat. Jak powiedział w wywiadzie udzielonym Agnieszce Kępce z Gazety Wyborczej Mateusz Sosnowski, na miejscu zespół spotkała jednak niespodzianka, bo choć znaleziono przedmiot będący bronią, długi nóż bojowy, [...] okazało się, że z bitwą Władysława I Hermana ma raczej mało wspólnego, ponieważ prawdopodobnie jest o jakieś 250 lat starszy.
![](/media/lib/500/n-wykresu-25e2d4f4308344a796fd1a6d28049f40.jpg)
Zaburzamy schemat, który istnieje w ekosystemie od 66 milionów lat
22 kwietnia 2022, 09:53Naukowcy zajmujący się ekologią od kilkudziesięciu lat wiedzą, że wykres zależności rozmiarów ciała i diety u ssaków lądowych ma kształt litery U. Po lewej stronie znajdują się wielcy roślinożercy, po prawej wielcy mięsożercy, a pomiędzy nimi mniejsze ssaki wszystkożerne oraz odżywiające się bezkręgowcami. Okazuje się, że schemat ten dotyczy również innych gromad zwierząt i istnieje od milionów lat. Niestety, ludzie zaburzają ten schemat, a konsekwencji takiego działania nie znamy.
![](/media/lib/531/n-uprawaryzu-28331c2e68ff8c170e11007c6082f899.jpg)
Analiza kamiennych narzędzi z Chin pokazała, jak ludzie zbierali ryż i jak go udomowili
9 grudnia 2022, 10:04Badania kamiennych narzędzi z południowych Chin dostarczyły najstarszych dowodów na zbieranie ryżu przez ludzi. Wynika z nich, że nasi przodkowie żywili się tym zbożem już 10 000 lat temu. Naukowcy z Dartmouth College zidentyfikowali dwie metody zbioru, które ułatwiły udomowienie ryżu.
![](/media/lib/566/n-fala-7685f0589171b512bcd84bfd566034b8.jpg)
Od ponad 1000 lat Północny Atlantyk łagodzi zmiany klimatu
22 listopada 2023, 10:37Transport ciepła z powierzchni w głąb oceanu, jaki odbywał się na północnym Atlantyku, łagodził zmiany klimatu w ciągu ostatniego 1000 lat, informują badacze z Woods Hole Oceanographic Institution (WHOI) oraz University College London (UCL). Na podstawie badań osadów dennych naukowcy byli w stanie odtworzyć zmiany temperatury na powierzchni i w głębi oceanu na przestrzeni ostatnich 1200 lat. Na tej podstawie ocenili, na ile przekazywanie ciepła z powierzchni w głąb Atlantyku łagodził zmiany klimatyczne z przeszłości.
![](/media/lib/92/n-slonie-af82db2f3f0718e60b6f35b461f91e8f.jpg)
Duże zwierzęta są jak układ krwionośny planety
13 sierpnia 2013, 06:43Najnowsze studium naukowców z Uniwersytetu Oksfordzkiego oraz Princeton University wykazało, że od tysięcy lat duże zwierzęta spełniają funkcję transporterów składników odżywczych dla fauny i flory. Autorzy artykułu z Nature Geoscience posługują się nawet porównaniem do układu krwionośnego.
![](/media/lib/372/n-jelenie-szlachetne-6e4a5efbf1547fc0525bde2ef5b11326.jpg)
Jelenie ewoluują, by w ocieplającym się klimacie rodzić młode nieco wcześniej w ciągu roku
6 listopada 2019, 13:27Dzikie jelenie szlachetne z wyspy Rum na Morzu Hebrydzkim ewoluują, by rodzić wcześniej z powodu ocieplenia klimatu. Wcześniejsze badania wykazały, że jelenie rodzą wcześniej od lat 80. XX w.; tempo zmian to ok. 3 dni przesunięcia na dekadę. Wykazano, że po części odpowiada za to wpływ wyższych temperatur na zachowanie i fizjologię zwierząt. Ostatnio naukowcy ujawnili, że w grę wchodzą także zmiany genetyczne spowodowane doborem naturalnym.
![](/media/lib/226/n-dziki-wirus-polio-typu-2.-202186b86da7bebef867cd21adb55761.jpg)
Pacjent wydalał wirusa polio przez 28 lat
28 sierpnia 2015, 11:29Poza Pakistanem i Afganistanem wirus polio został wyeliminowany, jednak tacy ludzie, jak opisany w ostatnim numerze PLoS Pathogens Brytyjczyk z chorobą immunologiczną, który przez 28 lat wydalał duże jego ilości z kałem, wydają się potencjalnym źródłem nowych epidemii.
![](/media/lib/328/n-epidemia1-d2b625e500d4956848374009d69f9c45.jpg)
536 – najgorszy rok, w którym można było żyć
16 listopada 2018, 10:38Dla historyka średniowiecza, Michael McCormicka, najgorszym rokiem, w jakim można było żyć był rok 536. To początek jednego z najgorszych do życia okresów, jeśli nie najgorszego, stwierdza McCormick, który na Uniwersytecie Harvarda przewodzi projektowi o nazwie Initiative for the Science of the Human Past.
![](/media/lib/392/n-koralik-8ae4cb99a4bc6fa830e34639e8343a91.jpg)
Już 30 000 lat temu ludzie „wykupowali ubezpieczenia” od suszy
11 marca 2020, 05:51Łowcy-zbieracze zamieszkujący pustynię Kalahari dobrze wiedzą, że susza czy wojna może zagrozić ich istnieniu. Dlatego też starają się nawiązywać przyjazne kontakty z bliższymi i dalszymi sąsiadami, by w razie wystąpienia problemów móc wejść na ich terytorium w poszukiwaniu wody i pożywienia
![](/media/lib/430/n-witd-c6c4b68b3c258b8edb3e959e55d678ff.jpg)
Suplementacja witaminą D prawdopodobnie chroni przed rozwojem zaawansowanych nowotworów
19 listopada 2020, 18:27Od wielu lat naukowcy próbują wyjaśnić, czy poziom witaminy D w organizmie może przyczyniać się do zmniejszenia ryzyka rozwoju niektórych nowotworów. Taką korelację widać w danych epidemiologicznych. Również w badaniach na kulturach komórkowych i na myszach widać, że witamina D spowalnia rozwój nowotworów. Jednak randomizowane badania kliniczne nie wykazały istnienia takiego zjawiska.